Yeme bozuklukları
Genel Bilgiler:
Yeme bozuklukları fiziksel sağlığı, düşünce, duygu ve hayatın önemli alanlarında
işlevselliği olumsuz derecede etkileyen ciddi bir ruhsal bozukluktur. En sık görülen yeme
bozuklukları; anoreksiya nervoza, bulimia nervoza ve tıkınırcasına yeme bozukluğudur.
Çoğu yeme bozukluğunda, hastalar kilo, vücut şekli ve yiyecek miktarına odaklanır ki
bu durum tehlikeli yeme davranışlarına yol açar. Bu hastaların uygun beslenme alışkanlıkları
olmadığından dolayı fiziksel sağlıkları tehlike altında olur. Yeme bozukluğu olan hastalarda
kalp, sindirim sistemi, iskelelet ve kemik sistemi, diş ve ağız sağlığı sorunları çıkabilir.
Yeme bozuklukları, her yaşta görülse de genellikle ergenlik ve genç erişkinlik
dönemlerinde daha sık görülür.
Belirtiler:
Bu hastalıkların belirtilerin türüne göre değişebilir. Anoreksiya nervoza, bulimia
nervoza ve tıkınırcasına yeme bozukluğu en sık görülen yeme bozukluklarıdır. Diğer yeme
bozuklukları arasında ruminasyon bozukluğu ve kaçıngan / kısıtlayıcı yeme bozukluğu da
yer alır.
Anoreksiya Nervoza:
Anoreksiya nervoza hastaları anormal derecede düşük vücut ağırlığı, kilo alma
korkusu ve gerçekçi olmayan kilo ve beden algı bozukluğuna sahiptirler. Bu hastalık yaşamı
tehdit edecek potansiyele sahip bir yeme bozukluğu türüdür. Anoreksiya nervoza hastalığı
olan kişiler kilolarını ve dış görünüşlerini çok sık kontrol etme çabasında olurlar. Bu durum
ise hastaların genel sağlığı ve günlük aktivitelerini önemli derecede etkiler.
Anoreksiya hastaları kalori alımlarını aşırı derecede kısıtlar, aşırı egzersiz yapar,
laksatif veya diyet yardımcıları kullanır veya yemekten sonra kusarak kilo verme yöntemlerini
kullanır. Kilo vermek için gösterilen çaba ve seçilen yöntemler çok ciddi ve tehlikeli olabilir,
hastalar bazen zayıflıktan ve açlıktan dolayı ölebilir.
Bulimia Nervoza:
Bulimia nervoza de anoreksiya gibi ciddi, yaşamı tehdit eden bir yeme bozukluğu
türüdür. Bulimia hastaları yeme miktarları üzerinde genellikle kontrol sağlayamaz ve aşırı
yeme sonrası kusma atakları olur. Bulimiası olan hastalar gün içinde yemek yemeyi kısıtlar
ve bu davranış biçimini genellikle fazla ve tıkanırcasına yemek yeme atakları takip eder.
Ataklarda genellikle hastalar kısa sürede çok miktarda yemek yer ve ardından alınan
fazla kaloriden kurtulmak için sağlıksız yöntemlere başvurur. Bu hastalar kilo alma korkusu,
fazla yemekten kaynaklı suçluluk, utanç nedeniyle kendilerini kusturma veya aşırı egzersiz
yapmaya zorlayabilir yada laksatif kullanırlar.
Bulimia hastaları genellikle kilo ve vücudun dış görünüşü ile ilgilenir, algıladıkları
kusurlar nedeniyle kendilerini ciddi ve sert bir biçimde yargılarlar. Bu hastalar normal
kilolarda olabilir veya normalın biraz üstünde kiloya sahip olabilirler. Ancak kilo ve dış
görünüşü ile ilgilenen herkes bulimia nervoza hastası değildir.
Tıkınırcasına yeme bozukluğu:
Tıkınırcasına yeme bozukluğunuz olduğunda, düzenli olarak çok fazla yemek yersiniz
(tıkınırcasına yemek yersiniz) ve yemeğiniz üzerinde kontrol eksikliği hissedersiniz. Aç
olmadığınızda bile hızlı yiyebilir veya istediğinizden daha fazla yiyebilirsiniz ve rahatsız edici
derecede doyduktan sonra bile yemeye devam edebilirsiniz.
Hastalar, aşırı yemek sonrası suçluluk duygusuna sahip olabilirler. Bu durumu telafi
etmek amaçlı aşırı egzersiz veya kusma davranışına başvurabilirler. Utanç, kızgınlık ve
suçluluk duyguları gene de aşırı yeme davranışını tetkikler ve hastalar bir kısır döngünün
içine girerler.
Hastalarda bu döngü en az haftada bir kez ortaya çıkabilir. Bu kişiler normal kilo,
normalın üstü veya obezite düzeyinde kiloya sahip olabilir.
Kaçıngan/Kısıtlayıcı Yemek Yeme Bozukluğu:
Bu rahatsızlığa sahip olan kişiler yemeye ilgi duymadığından dolayı günlük
ihtiyaçlarını karşılayacak kadar beslenemiyorlar. Genellike yemeklerin renk, koku ve
tadından rahatsız olurlar. Bazen de yemeğin boğulmaya sebep olabileceği yada kilo artışına
sebep olabileceğinden endişe duyarlar.
Çocuklarda kilo kaybı, kilo alamama ve beslenme bozukluğuna da sebep olabilir.
Ne zaman doktora görünmeli
BYeme bozukluğu olan hastalar bu bozukluğu tek başına yönetmekte veya üstesinden
gelmekte zorlanabilir. Bu rahatsızlık hayatın bütün alanlarını ele geçirebilir bu sebepten
dolayı tıbbi yardım almanız önem arz eder.