ÇALIŞMA ALANLARI

Dr. Kambiz Moheb Psikiyatri & Psikoterapi Merkezi

Madde Kullanım Bozukluğu

Genel Bilgiler:

Madde kullanım bozukluğu olarak da adlandırılan uyuşturucu bağımlılığı, kişinin beyin fonksiyonları ve davranışlarını etkileyen, yasadışı bir uyuşturucu veya ilacın kullanımını kontrolsüz kullanımını yol açan bir hastalıktır. Alkol, esrar ve nikotin de bağımlılık yapıcı maddeler yada uyuşturucu olarak kabul edilir. Bağlımlı olan kişiler bu maddelerin zararlarını bildikleri halde kullanmaya devam ederler. Uyuşturucu bağımlılığı, ilk olarak sosyal ortamlarda zevk alma ve eğlence amaçlı kullanımı ile başlayabilir.

Opioid ağrı kesiciler gibi kullanılan bazı ilaçlar diğer maddelere göre bağımlılık oluşturmak için daha yüksek risk taşır ve daha çabuk bağımlılığa neden olur. Gün geçtikçe kişi daha yüksek doz alma ihtiyacı duyar. Daha sonra bu ilaçların kullanımı tedavi amacını aşar ve hasta sadece iyi hissetmek için kullanmaya devam eder. Kullanım sıklığı artınca maddesiz kalma süreleri kısalmaya ve zorlaşmaya başlar. Nihayetinde bu maddelerden kurtulma ve kullanmayı bırakma istek oluşursa da gösterilen çabalar boş v faydasız olur. Çünkü hastalar bu defa maddenin yoksunluk ve çekilme belirtileri ile mücadele etmek zorunda kalırlar.

Bağımlılık Belirtileri :

• Madde veya ilacı düzenli olarak her gün yada günde birkaç kez kullanma ihtiyacı duyma Madde ve ilaç kullanımına yönelik yoğun istek, düşünce ve dürtülere sahip olma (diğer düşüncelerini engelleyecek kadar yoğun)
• İstediği etkiyi elde etmek için zamanla artan miktarlarda madde yada ilaca ihtiyaç duyma
• Maddi gücü yetmese bile madde veya ilacı temin etmek için para harcama
• Uyuşturucu kullanımı nedeniyle aile, iş ve sosyal sorumluluk ve yükümlülüklerini yerine getirememe
• Fiziksel yada ruhsal sorunlar ve zararlara sebep olduğunu bildiği halde ilaç ve madde kullanmaya devam etme
• Uyuşturucu veya ilaca ulaşmak için normalde ayıp bildiği ve yapmayacağı davranışlarda bulunma ( örneğin: hırsızlık, para karşılığında cinsel ilişkide bulunma).
• Uyuşturucu veya ilaç etkisi altındayken riskli davranışlarda bulunma ( örneğin: araba kullanma ve hız yapma)
• Uyuşturucu veya ilaca ulaşmak veya kullanmak yada tam tersi bağımlılıktan kurtulmak için çok fazla zaman harcama
• Uyuşturucu veya ilaç kullanmayı bırakma girişimlerinde başarısız olma yada Kullanmayı bıraktığında yoksunluk belirtileri yaşama

Aile üyeleri ve yakınlarınızda sağlıksız ilaç kullanımını farkettiğinizde psikiyatri uzmanına yönlendirmeyi ve destek almayı ihmal etmeyiniz.

Bazen ergenlik çağındaki kaygı bozukluğu, davranış bozuklukları veya iletişim sorunlarını madde kullanımın bozukluğu belirtilerinden ayırt etmek zor olabilir. Ergenlerde aşağıdaki belirtileri görülürse hekime danışmak gerekebilir:

• Sık sık okuldan kaçma, okula ve derslere karşı ilgisizlik veya notlarda ve okul performansında düşüş
• Fiziksel sağlık sorunlar, enerji ve motivasyon eksikliği, kilo kaybı veya kilo alımı ve bazen kırmızı gözler
• Dış görünümü, hijyen ve giyinime karşı ilgisizlik
• Davranış değişiklikleri; aile üyelerinin ortak kullandığı oda ve alana girmeme, arkadaşlarıyla yaptığı aktiviteleri ve gittiği yerleri gizleme konusunda abartılı çaba gösterme, eskisine göre davranışlarında ciddi farklılıklar ve değişiklikler
• Para harcama sorunları; makul bir açıklaması olmadan ani para istemeleri, evden para ve eşyalarının kayıbı